Vraag aan ons
Het stationsgebied in Leiden is volop in ontwikkeling. De openbare ruimte wordt vernieuwd, er komen nieuwe voorzieningen en er worden woningen gerealiseerd. De gemeente heeft stevige duurzaamheidsambities om dit gebied toekomstbestendig te ontwikkelen: het stationsgebied moet onderdeel uitmaken van de Duurzaamste Kilometer van Nederland.
Tegelijkertijd is er het besef bij gemeente en overige betrokken partijen dat te veel ambities stapelen en alles tegelijkertijd willen doen wellicht niet mogelijk is of een niet realistisch financieel en organisatorisch plaatje geeft.
Daarom heeft de gemeente de adviseurs van Over Morgen gevraagd om de duurzaamheidsambities voor het stationsgebied concreet te maken en te prioriteren in de gebiedsvisie voor het stationsgebied. Participatie met bewoners, ontwikkelaars, experts en andere betrokkenen is daarbij als belangrijk uitgangspunt voor het proces meegegeven.
Onze oplossing
Stap 1 Duurzaamheidsthema’s verkennen
In deze eerste stap van het duurzame gebiedsontwikkelingsproces is een definitie gegeven aan het begrip duurzaamheid door verschillende thema’s aan dit begrip te koppelen: duurzame mobiliteit, duurzame energie, circulariteit, klimaatadaptatie, biodiversiteit en vitaliteit.
Vervolgens is geanalyseerd hoe deze thema’s zijn verwerkt in beleidsuitgangspunten, de thema’s van de Duurzaamste Kilometer van Nederland, unieke eigenschappen van het Stationsgebied, de stakeholders en het gebiedsprogramma. Opgaven, ambities en hiaten zijn per thema inzichtelijk gemaakt.
Ook is onderzocht tussen welke thema’s koppelkansen zitten en waar mogelijk spanningen tussen de duurzaamheidsthema’s optreden. Dit gaf een goed overzicht van de duurzaamheidsthema’s en mogelijke maatregelen die in de gebiedsvisie verwerkt kunnen worden.
Stap 2. Ambities peilen en prioriteren
In de tweede stap zijn de duurzaamheidsthema’s verder geoperationaliseerd om ze vervolgens te kunnen prioriteren. Dit gebeurt aan de hand van de prioriteitenmix.
Voor elk duurzaamheidsthema is er gekeken naar de kansen en bedreigingen voor de toepassing van het thema in het Stationsgebied, om het prioriteringsniveau te kunnen onderbouwen. De prioritering is uitgevoerd op gebiedsniveau en op kavelniveau, gebaseerd op de analyse uit stap 1, aangevuld met gebiedskennis van stakeholders en omwonenden van het Stationsgebied.
Het uitgangspunt voor het peilen van ambities is dat elke partij een standpunt mag innemen en ambities voor de thema’s kan bepalen. De hoogte van de ambitie helpt om maatregelen te kiezen die hierbij aansluiten. Vanuit een integraal oogpunt wordt de uiteindelijke prioritering van ambities bepaald. Samen met de gemeente Leiden en haar sleutelpartners (Kickstad, DZKMNL, Bureau Buhrs, PosadMaxwan, inwoners die deelnamen aan de Doe Mee dag) hebben we een iteratief proces doorlopen waarbij is geschakeld tussen gebied- en kavelniveau en telkens is gecheckt of prioriteiten en maatregelen op alle niveaus passen.
Stap 3. Visie opstellen
De prioritering van ambities is input voor de gebiedsvisie voor het Stationsgebied. In de gebiedsvisie is omschreven welke thema’s belangrijk zijn en hoe deze tot uiting kunnen komen in het Stationsgebied.
Na het opstellen van de gebiedsvisie zal de gemeente een programma van eisen gaan opstellen, waarin de duurzaamheidsvisie verder kan worden uitgewerkt in concrete handvaten voor de ontwikkelaars. Op deze manier worden de duurzaamheidsambities geborgd in het gebiedsontwikkelingsproces en realiteit gemaakt.
De gebiedsvisie is door het college van burgemeester en wethouders op 26 april 2021 ter vaststelling aan de gemeenteraad aangeboden. Hier lees je meer over de gebiedsvisie.
Fotocredits: Posad Maxwan strategy x design, waarmee wij hebben samengewerkt aan dit project.