Een aantrekkelijk centrum is essentieel voor het functioneren van een stad of dorp. De huidige economische omstandigheden en de hiermee samenhangende ontwikkelingen in de winkelsector vragen om visie op de binnenstad. Iedereen weet inmiddels wel dat een visie geen blauwdruk moet zijn, maar een heldere richting met een menukaart van ontwikkelkansen en ambities. Het is een uitnodiging aan private, particuliere en publieke partijen om binnen de uitgezette koers met initiatieven te komen. Daarvoor is een breed draagvlak nodig, waarbij de te maken keuzes door iedereen worden omarmd als startpunt voor vernieuwing. Maar hoe pak je dit nu aan? Waar ga je beginnen? Wat is het eindproduct? En hoe ga je er mee door in een uitvoeringsagenda ?
Scherpe keuzes en ruimte voor verrassing
Gemeenten hebben structureel minder middelen beschikbaar en ook de private en particuliere partijen zijn selectiever met hun investeringen. Dit vraagt om een helder toekomstperspectief en scherpe keuzes. Een koers om de juiste prioriteiten te kunnen stellen. Waar steekt de gemeente gemeenschapsgeld in en welke ontwikkelingen zullen meer door private partijen moeten worden gedragen? Waar wil je als gemeente de lijnen uitzetten en waar geef je ruimte aan de markt en het particulier initiatief? Heldere keuzes maken helpt bij een goede samenwerking tussen alle partijen. De gemeente kan samen met initiatiefnemers gericht op zoek naar nieuwe investeerders in de binnenstad. Tegelijkertijd moet je wel ruimte durven laten voor verrassingen. Want in een levende stad kunnen mooie initiatieven spontaan opbloeien als er een goede voedingsbodem aanwezig is.
Binnenstadsatelier
Bij de totstandkoming van een binnenstadsvisie is inspiratie en draagvlak nodig. Deze inspiratie ontstaat door een dialoog in de binnenstad met bewoners, ondernemers, winkeliers, investeerders, vertegenwoordigers van de culture sector, jongeren en kinderen. Zij weten wat er speelt in de stad en waar kansen liggen. Door goed te luisteren naar hun verhaal wordt vertrouwen opgebouwd en kunnen keuze gemaakt worden die kunnen rekenen op draagvlak. Zo vormen hun bijdragen belangrijke bouwstenen voor de visie. De meeste inspiratie en energie ontstaat door deze gesprekken te voeren in het hart van de stad. Een goede plek is een binnenstadsatelier of binnenstadsloket, ingericht in een (leegstaand) pand in het centrum. Dit (tijdelijk) atelier biedt de mogelijkheid om op laagdrempelige wijze met de doelgroep in de binnenstad in gesprek te gaan over de toekomst van het centrum. En, zodra de visie is vastgesteld, wordt vanuit dit centrale ‘loket’ gekeken hoe kansrijke ideeën verder kunnen worden gebracht. Een helpende hand van de gemeente; gastvrij en dienstbaar. De ontwikkelingsvisie binnenstad Schiedam is een succesvol voorbeeld van een visie die in het hart van de binnenstad tot stand is gekomen.
Doorvertaling naar concrete projecten
Het formuleren van ambities brengt het gevaar met zich mee dat een ideaalbeeld ontstaat maar de weg ernaartoe ontbreekt. Daarom wordt een uitvoeringsagenda geformuleerd waarmee alle partijen direct aan de slag kunnen. Om het opgebouwde vertrouwen te borgen is het belangrijk dat op korte termijn concrete resultaten zichtbaar zijn op straat. Door het aanwijzen van sleutelprojecten in de uitvoeringsagenda legt een visie duidelijke keuzes vast waar de gemeentelijke investeringen de komende periode naar toe gaan en waar de eerste quick wins moeten worden geboekt. Ontwikkelingen die een groot effect hebben op het verbeteren van de binnenstad en daarmee de meeste waarde creëren hebben prioriteit. Dit kunnen ook ontwikkelingen zijn die het grootste vliegwiel zijn voor private investeringen in de stad. Alleen gezamenlijk investeren in de stad zal er toe leiden dat de inwoners en bezoekers de binnenstad (weer of nog meer) in de armen sluiten!
Dit is een gezamenlijke blog van Over Morgen en HKB Stedenbouwkundigen naar aanleiding van de afronding van de ontwikkelingsvisie voor de binnenstad van Schiedam.