Starten met een Wijkaanpak, hoe doe je dat? Alle begin is lastig, zeker bij onontgonnen terrein als de warmtetransitie. Maar, éénmaal gestart, gaat de bal rollen. Dat merken wij in de gemeenten waar wij betrokken zijn. We delen een aantal inzichten uit de voorhoede. In de vorige blog focusten we op koppelkansen voor een wijkaanpak. Deze week gaan we in op het onderwerp stakeholders & regie. De komende weken volgen participatie & communicatie en techniek & financiering.
Hoewel er van nature veel aandacht gaat naar de technische inhoud, zijn aanpakken in onze ervaring vooral succesvol als gemeenten de regierol nemen met ‘zachtere’ kwaliteiten. Een Wijkaanpak doe je immers samen; je moet woningcorporaties, netwerkbeheerders, warmteleveranciers, energie coöperaties en bewoners aan boord hebben.
In de Wijkaanpakken waarin wij partijen voortvarend stappen zien zetten, zijn stakeholders vroegtijdig bij elkaar gebracht, is onderling vertrouwen bewerkstelligd en zijn doelen gezamenlijk gedefinieerd.
Start bij de energie
Het is van belang om in die regierol te starten bij de energie. Figuurlijk, deze keer. Ga als gemeente met die ene woningcorporatie om tafel die al duurzaamheidsprojecten op stapel heeft staan. Zoek bijvoorbeeld contact met een energiecoöperatie die al initiatief heeft genomen met een bepaalde bewonersgroep. Of onderzoek een initiatief vanuit de markt.
Sommige projectleiders met wie wij werkten zoeken die energie zelfs tot op persoonlijk niveau op; ze vinden personen binnen de organisaties van stakeholders die ook vooruit wilden. Dat werkt beter dan blijven proberen bij stakeholders en mensen die andere prioriteiten voelen.
Inventariseer
Wanneer die energie moeilijker te vinden is, kan het werken als een onafhankelijke partij aan het begin van het proces de eisen, wensen en voorwaarden van alle stakeholders inventariseert. Zo kun je eventueel moeilijke gesprekken in een vroeg stadium voeren, als er nog uit vele richtingen gekozen kan worden.
In de samenwerking is transparantie belangrijk. Techniek, financiën en organisatie gaan hand in hand door een iteratief proces. Stap voor stap werken ze met voortschrijdend inzicht toe naar een eindresultaat. Daar moeten alle partijen tijd en ruimte voor maken. Veel gemeenten waarmee wij werken beamen dat het aanwijzen van een voortvarende, verbindende projectleider die zijn volle aandacht op een Wijkaanpak kan richten, het verschil kan maken. Zowel intern als extern.
Stappenplan met startflexibiliteit
Omdat het realiseren van de warmtetransitie voor veel spelers nieuw is en voor elke wijk anders, is er in de Wijkaanpakken vaak nog sprake van spraakverwarring, rolonduidelijkheid en procesdwaling. Het complete palet van de verdeling en fasering van het werk is nog niet scherp.
Als Over Morgen proberen we onder andere dit probleem te versoepelen door op basis van onze ervaring een aantal vaste, concrete stappen te onderscheiden verdeeld over verschillende sporen.
Start slim
Daarbij erkennen we dat elke Wijkaanpak anders is; het Stappenplan laat ruimte om slim te starten vanuit eigen vertrekpunten. En om vervolgens een pad uit te stippelen dat past bij het plangebied en haar bewoners. Tegelijkertijd pak je met dit Stappenplan als gemeente de regie en kun je samen met alle stakeholders vasthouden aan een helder plan. Zo kom je verder.
De drempel om te starten wordt met zo’n flexibel Stappenplan verlaagd. Met ons inhoudelijke advies, data analyse en procesbegeleiding, werken we samen met gemeenten en alle andere stakeholders verder aan hopelijk steeds meer aardgasvrije wijken in Nederland.
Wij bieden hulp
Alle begin is lastig, zeker bij onontgonnen terrein als de warmtetransitie. Maar, éénmaal gestart, gaat de bal rollen. Dat merken wij althans in de gemeenten waar wij betrokken zijn. In deze reeks beschrijven we een aantal inzichten uit de voorhoede. Zo kunnen gemeenten én andere stakeholders die ook willen starten er hun voordeel mee doen als ze werken aan hun wijkaanpak.
Graag helpen we bij het maken van het plan en/of het voorbereiden van de PAW aanvraag.
