Niet zo heel lang geleden, een jaar of vijftig, hebben we in Nederland kolen vervangen door aardgas om onze huizen te verwarmen. Vandaag de dag staan we wederom aan het begin van een energietransitie. Het gebruik van fossiele brandstoffen zal namelijk halverwege deze eeuw zeer beperkt zijn vanwege het veranderende klimaat, de bodemdaling in Groningen en het opraken van onze fossiele energiebronnen. Het zijn allemaal factoren die deze transitie niet alleen gewenst, maar ook onvermijdelijk maken.
De opgave is enorm groot. Het is daarom niet logisch deze nog eens groter te maken door weer nieuwe woningen aan te sluiten op aardgas. Een onderzoek van Natuur & Milieu uit mei 2017 laat zien dat er in Nederland de komende vijf jaar 230.000 nieuwe woningen zullen worden gebouwd. Op basis van de plannen die er nu liggen, worden vandaag de dag nog 150.000 van deze 230.000 woningen op aardgas aangesloten. Het blijkt dus niet vanzelfsprekend te zijn dat woningen aardgasvrij ontwikkeld worden.
De meest logische oplossing
Voor nieuwbouw is een all electric systeem in de meeste gevallen de meest voor de hand liggende oplossing. Voorwaarde is wel dat er voldoende capaciteit is in het elektriciteitsnet. Bij de all electric oplossing wordt een gebouw niet meer voorzien van een gasaansluiting. Koken vindt plaats op een elektrische kookplaat, bijvoorbeeld met inductie; en verwarming met bijvoorbeeld een bodemwarmtepomp. Met voldoende zonnepanelen op het dak kan het gebouw energieneutraal worden gemaakt en in veel gevallen zelfs nul-op-de-meter.
Duurzaam gas is geen goed alternatief voor ruimteverwarming
Het voeden van een aardgasnet zou (in de toekomst) ook duurzaam met biogas, groengas of andere vormen van hernieuwbaar gas kunnen gebeuren. Biogas wordt gemaakt door vergisting van mest, waar vaak nog andere biomassa aan toe wordt gevoegd (covergisting). Biogas kan worden opgewaardeerd tot groen gas, zodat het dezelfde kwaliteit krijgt als aardgas. Het beschikbare biogas in Nederland is echter schaars. Daarnaast zijn er ook andere vormen van duurzaam gas. Zo kan in de toekomst hernieuwbaar gas – ook wel ‘technisch’ gas genoemd – gemaakt worden van overschotten aan duurzaam opgewekte elektriciteit. Dit is niet heel efficiënt en kan daarom niet in grote hoeveelheden (betaalbaar) geproduceerd worden. De verwachting is dat dit niet op grote schaal toegepast kan worden.
Rol van de gemeente
Al volgens het Bouwbesluit 2012 kan een gemeente een warmteplan opstellen. Daarmee is het mogelijk om aansluiting op een warmtenet of een gelijkwaardige voorziening verplicht te stellen in een bepaald gebied en voor een bepaalde periode. Dit wordt in de praktijk weinig toegepast en is alleen realistisch bij (hele) grote nieuwbouwontwikkelingen of in die gemeenten waar al een warmtenet ligt.
De rol van de gemeente bij de realisatie van aardgasvrije nieuwbouw gaat echter veranderen. Op 27 juni 2017 heeft minister Kamp een voorstel naar de Tweede Kamer gestuurd tot wijzigen van de aansluitplicht op aardgas voor nieuwbouw. In het voorstel staat dat een gemeente de bevoegdheid gaat krijgen om een aardgasvrij (nieuwbouw)gebied aan te wijzen (ook zonder warmteplan). De verwachting is dat de wijziging in de eerste helft van 2018 van kracht wordt. De nieuwe wetgeving vraagt van gemeenten een regierol. Het borgen van aardgasvrije en energieneutrale nieuwbouw gaat niet vanzelf en zal dus actief moeten worden opgepakt.
Over Morgen Verdiepingsdag Nationaal Warmte Congres
Wil je meer weten over aardgasvrije nieuwbouw? Kom naar de Over Morgen Verdiepingsdag van het Nationaal Warmte Congres op 17 november. Lees hier meer over het programma.
Kortingsaanbod
Als relatie van Over Morgen kunt u gebruik maken van een speciaal kortingsaanbod. U ontvangt 20% korting op de deelnamekosten van € 499,- per dag. Wanneer u gebruik wilt maken van dit kortingsaanbod, meld u dan aan via deze speciale link.
