Krijgen woningcorporaties een worst voorgehouden?
Nog niet zo lang geleden verkondigde Diederik Samsom luid dat woningcorporaties de startmotor zijn in de wijkgerichte warmtetransitie. Maar als je de miljoenennota goed leest, dan krijg je het gevoel dat de toenemende belastingdruk de investeringsruimte van woningcorporaties flink beperkt. Onbegrijpelijk. Want hoe wordt de duurzaamheidsopgave dan gefinancierd? En hoe kun je dan startmotor zijn?
Met deze Miljoenennota is het glas “half leeg” voor 2019. Tegelijk weten we dat veel klimaatmaatregelen met grote impact voor de komende jaren nog uitgewerkt moeten worden de komende maanden ten behoeve van het definitieve Klimaatakkoord. Het gaat dan zeker ook om initiatieven van en voor woningcoöperaties om tot collectieve inkooptenders te komen. De kunst is om met de beperkte budgetten toch tot de maximale verduurzaming te komen. Maar eerst het overwegend “zuur” van de Miljoenennota.
Een pak aan maatregelen
De vennootschapsbelasting gaat omhoog. De renteaftrek wordt (zonder uitzonderingen) beperkt. Verliesverrekening wordt beperkt. Het lage btw-tarief gaat van 6 naar 9 procent. Door de hogere WOZ-waarde blijft de verhuurderheffing per saldo stijgen. En als klap op de vuurpijl moeten woningcorporaties volgend jaar 300 miljoen aan de nieuwe belasting (ATAD) betalen.
Wil het kabinet eigenlijk nog verduurzamen?
Jawel, om verduurzaming te stimuleren krijgen woningcorporaties een heffingsvermindering van 100 miljoen vanaf 2022. Tot die tijd is de heffingsvermindering in totaal 150 miljoen. Dat lijkt heel wat, maar in combinatie met de belastingverhogingen en de andere maatregelen wordt woningcorporaties gewoon een worst voorgehouden. De vermindering geldt alleen voor woningen die met minimaal drie energiestappen verbeterd worden naar een maximale energie-index van 1,4. Corporaties krijgen bovendien net als iedereen meer incentive om maatregelen te nemen door de stijgende gasprijs en dalende elektriciteitsprijs.
Dat is nog niet alles
Onderzocht wordt of woningcorporaties gebruik kunnen maken van de nieuwe terugleversubsidie voor zelf opgewekte energie. De inzet van SE+ subsidies gaat mogelijk ook voor isolatie gelden. In 2020 moet nieuwbouw bijna energieneutraal zijn.
Knopen doorhakken in het Klimaatakkoord
Zoals gezegd, voor verduurzaming van het bestand van de woningcorporaties moeten nog cruciale knopen doorgehakt worden bij de onderhandelingen voor het Klimaatakkoord. Cruciaal is de verdere belastingverlaging op elektriciteit en de -verhoging op aardgas. Daarnaast is er een initiatief waar de Bouwagenda zich hard voor maakt om tot collectieve inkooptenders vanuit de woningcorporaties te komen met prijsverlagingen tot wel 50 procent. De handen in Den Haag lijken hiervoor op elkaar te komen. Ook komt er veel beleid aan rondom warmtenetten, wat perspectief biedt voor veel bezit van woningcorporaties. Verder is er meer erkenning voor de uitdaging van het gespikkelde bezit. De woningcorporaties hebben er belang bij dat ook de verkochte woningen verduurzaamd worden. Met het inderdaad voor 2019 aan de eindstreep nog teleurstellende budget, is het een grote uitdaging om in te spelen op de ruimte die er wel is, dan wel er aan gaat komen.