Een stapeling van ambities in combinatie met een gevecht om de ruimte maken een maatschappelijk gedreven grondbeleid in onze optiek steeds belangrijker. Welke rol speel je als gemeente als de markt niet alle vragen oppakt? Door duidelijk te zijn over welke afwegingen belangrijk zijn, is het makkelijker keuzes te maken.
De leefomgeving verandert en gemeenten staan voor complexere uitdagingen. Bijvoorbeeld het woningtekort op korte termijn terugbrengen, zonder dat op lange termijn een overschot ontstaat. De energietransitie ondersteunen door circulair te ontwikkelen. CO2-uitstoot te reduceren door duurzame energieproductie de ruimte te bieden, terwijl ook biodiversiteit een belangrijke rol speelt. Kortom, genoeg complexe uitdagingen waarbij duidelijke prioriteiten stellen en hier sterk op sturen meer dan nodig is om tot waardecreatie te komen.
Kansen voor vernieuwing grondbeleid
Als gevolg van de crisis in 2008 zijn veel gemeenten veranderd van grondbeleid. Dit heeft geresulteerd in meer faciliterend en/of passief beleid. Deze beleidsnota’s zijn niet altijd toereikend voor huidige en toekomstige opgaven.
Een voorbeeld van een belangrijke toekomstige opgave is de Omgevingswet. In verband met de coronacrisis (maar ook zeker om andere redenen) is deze wet uitgesteld. Maar gemeenten moeten hard blijven doorwerken aan de voorbereiding van deze wet. Deze wet vraagt een andere mindset van iedereen binnen het ruimtelijke domein, namelijk meer stimuleren, ideeën faciliteren en meer maatwerk. Gedegen besluitvorming vereist een duidelijk en transparant afwegingskader, zodat gestuurd kan worden op het behalen van doelen en ambities.
Gemeente: maak afwegingen
Welke afwegingen belangrijk zijn, verschillen per gemeente. Voer je actief grondbeleid en koop je gronden aan, of ga je samenwerken? Wil je de markt faciliteren en stimuleren indien mogelijk óf is meer gemeentelijke regie essentieel? Welke beleidsdoelen en ambities hebben prioriteit? Welke rol speel ik als gemeente als de markt niet alle vragen oppakt? Door duidelijk te zijn over welke afwegingen belangrijk zijn, is het makkelijker keuzes te maken.

Meer weten?
Lees meer in de brochure ‘Maatschappelijk Gedreven Grondbeleid’ van Over Morgen. Ben je benieuwd of maatschappelijk gedreven grondbeleid bij jouw gemeente past? In juni is hierover een webinar georganiseerd. We gingen in op de trends en ontwikkelingen van grondbeleid, het maatschappelijk- én financiële rendement en is er voldoende ruimte voor vragen en discussie. Lees hier meer.
Vragen? Neem contact op met Femke de Klein.
In 2019 deed Femke de Klein onderzoek voor haar masterthesis naar de invloed van gemeentelijk grondbeleid op het creëren van maatschappelijke waarde. Daarover schreef ze eerder al deze blog. Inmiddels werkt Femke al enige tijd bij Over Morgen en is ze samen met Thomas van Oosten en Maurits Materman bezig om in de gemeente West Betuwe maatschappelijk gedreven grondbeleid vorm te geven.