Nederland moet van het aardgas af. Betaalbaar voor inwoners en ook nog eens voor 2050. Het lijkt een puzzel die niet past. Maar Jeanke van der Haar weet uit ervaring hoe je het onmogelijke toch voor elkaar krijgt. Met samenwerking én lef.
Waarom heb je voor Over Morgen gekozen?
Net als Over Morgen ga ik voor een duurzame leefomgeving. Dat deed ik al vele jaren in de ontwikkeling van lokale energiesystemen zoals warmtenetten. Maar deze opgave gaat ons allemaal aan. Niet alleen energiebedrijven, ook overheden, burgers: de hele samenleving. Ik wilde mezelf daarom breder inzetten. En dat kan bij Over Morgen.
Over Morgen viel me altijd al op: nuchter, benaderbaar en toch professioneel. Het is een fris en dynamisch bedrijf, met jonge honden én inhoudelijk en bestuurlijke zwaargewichten. Ook is er nu meer slagkracht door de overname door Arcadis. Voor mij was er eigenlijk maar één keuze. Over Morgen heeft de kennis en de mensen om impact te maken.
Wat is volgens jou de grootste uitdaging van aankomende jaren voor een duurzame leefwereld?
De energietransitie in Nederland lijkt een onmogelijke puzzel. En de stukjes veranderen ook nog eens steeds. Dat betekent dat we zowel klein en concreet, als groot en integraal moeten denken. Dat is een opgave die al lang niet meer alleen technisch is, maar ook financieel en sociaal.
En ook al zetten we goede stappen, het moet sneller. Het is te makkelijk om dat alleen te gooien op bestuurlijk lef of investeringsbereidheid van bedrijven. Het gaat iedereen aan. Daarom is constructieve samenwerking van ons allemaal nodig.
Dat begint bij een open blik en oprechte interesse in elkaars belangen. Alleen vanuit dat respect kunnen we samen werken aan het hogere doel om de aarde leefbaar te houden voor ons en toekomstige generaties.
Hoe ga jij hieraan bijdragen via Over Morgen?
Na enkele jaren leiding gegeven te hebben aan het gehele proces van ontwikkeling van warmtenetten en lokale energiesystemen tot en met exploitatie bij ENGIE, zet ik deze inhoudelijke basis nu in om de energietransitie verder aan te jagen en te versnellen. Het gaat om inzicht in wat vandaag wel kan en met welke bouwstenen rekening gehouden moet worden op weg naar een toekomstig slim energiesysteem.
Ook heb ik door mijn internationale (management)rollen veel ervaring in het begeleiden van organisaties naar verbeteringen. Dat vraagt altijd om interne en externe samenwerking. En die start met begrip en respect voor elkaars belangen. Zeker in een complexe wereld als de energietransitie waar zoveel partijen en belangen zijn, is die ervaring erg nuttig. Iedereen moet in beweging komen en daar zit mijn passie: ik wil zaken realiseren.
Waar ben je trots op??
Dat is toch wel de realisatie van ‘Het Zaanse model‘: een vernieuwende publiek-private samenwerking tussen gemeente, netwerkbeheerder en warmteleverancier met verschillende afnemers als woningbouwcorporaties, verenigingen van eigenaren, nieuwbouwontwikkelaars én scholen.
Alle partijen hadden verschillende belangen en keken door hun eigen bril naar duurzame warmte. Met vallen en opstaan hebben we geleerd om veel tijd in elkaar te investeren. Om zo elkaar beter te leren kennen en begrijpen. Iedereen moest vanuit elkaars perspectief leren kijken, maar ook durf tonen om anders te werken dan eerst. Alleen zo kwamen we samen tot een succesvol resultaat.
Sinds 2019 is er in Zaandam naar dit model een warmtenet waar de infrastructuur in publieke handen is. De bron en de warmteleverancier? Die hebben de afnemers zelf gekozen. Inmiddels zijn er meerdere warmtenetten in Nederland naar dit model aangelegd.
Voor welke opdracht mogen we jou ’s nachts wakker maken?
Een opdracht waar nieuwe manieren van denken, nieuwe technieken of nieuwe samenwerkingsmodellen voor nodig zijn. Oftewel: lef. Zodat we aan het einde van de rit met een club energieke mensen iets bereiken wat vooraf moeilijk of zelfs onmogelijk leek.
Hoe maak jij in je privéleven werk van een mooie duurzame leefwereld?
De afgelopen jaren ben ik me steeds bewuster van de invloed die we hebben op onze leefomgeving. In m’n privéleven doe ik wat ik kan: minder vlees eten, bewust spullen en kleding kopen, ons huis isoleren, elektrisch rijden. Ook hoop ik wat meer impact te hebben bijvoorbeeld door een energiebespaar-challenge op m’n tennisvereniging. En natuurlijk door m’n baan.
Waarmee ga je de komende tijd aan de slag?
In de regio Leiden werken zes gemeenten samen aan een duurzaam, open regionaal energiesysteem. Hoe komt dit systeem eruit te zien? Hoe zorg je dat het betaalbaar, betrouwbaar en duurzaam is? Daar komt van alles samen: private én publieke partijen, meerdere overheden, innovaties en natuurlijk de bewoners.
Samen met Martijn van Lier, Joep Matser en Demis Iossifidis zijn we het interim programmateam ‘Warmte Leidse Regio’ en begeleiden we dit proces. Ontzettend leuk om al die verschillende partijen te laten samenwerken voor een succesvol resultaat: een verdere verduurzaming van de regio!
Meer weten van Jeanke? Mail hem op jeanke.vanderhaar@overmorgen.nl