Vorige week werd het Klimaatakkoord door het kabinet gepresenteerd. Wij zijn blij met deze stap om de plannen voor de energietransitie nu zwart op wit te hebben. Het nieuw op te richten warmtefonds, een subsidieregeling voor investeringen in isolatie en warmte-installaties en oog voor de ontzorging van inwoners helpt in het maken van keuzes om de transitie in wijken en buurten verder in de praktijk te brengen.
Al in aanloop naar het Klimaatakkoord hebben wij gezien dat gemeenten, provincies en het bedrijfsleven zijn begonnen met de energietransitie. En daar hebben wij hen bij mogen helpen. Maar waar zijn zij zoal mee aan de slag gegaan?
Regionale Energie Strategie
Het Klimaatakkoord zet in op het versterken van de regionale samenwerking. Nederland is opgeknipt in 30 regio’s die ieder moeten komen tot een eigen Regionale Energie Strategie (RES). In die RES werken de regio’s aan een aanpak om de opgave van de energietransitie te vertalen naar ruimtelijke inpassing. Met de presentatie van het Klimaatakkoord door het kabinet breekt voor de RES een nieuwe fase aan. Er wordt voorzien dat in najaar van 2019 elke regio een startnotitie presenteert met daarin de afspraken om te komen tot een RES. Vanaf dat moment hebben de regio’s tot aan het einde van het voorjaar van 2020 de tijd om te komen tot een concept RES. Diverse regio’s hebben hun startnotitie al gereed. Zo zijn bijvoorbeeld de startnotities van Foodvalley, Cleantech regio, Zeeland en Metropoolregio Eindhoven al gereed.
Eén van de uitdagingen binnen de RES is het onderdeel participatie. Opvallend is daarom ook dat het Klimaatakkoord dit onderdeel nuanceert. Aan de ene kant is er participatie door stakeholders met als doel het maken van gedragen keuzes. Aan de andere kant is er participatie door inwoners, wat moet leiden tot kwalitatief beter onderbouwde keuzes en besluiten.
Transitievisie Warmte
Naast de regionale samenwerkingen schrijft het Klimaatakkoord ook voor dat elke gemeente in 2021 een Transitievisie Warmte moet hebben opgesteld. In deze visie legt de gemeenteraad een tijdspad vast waarop wijken van het aardgas gaan. We zien dat al veel gemeenten met hun stakeholders bezig zijn deze visie te verkennen of op te stellen. Onder andere in Oss, Amsterdam, Tytsjerksteradiel, Achtkarspelen, Oegstgeest en de regio Noord-Veluwe werden onlangs de eerste stappen gezet. Het Expertcentrum Warmte (ECW) komt met een leidraad, die vooral gemeenten die nog niet van start zijn, zal kunnen helpen. Maar na de visie moeten ook de handen uit de mouwen worden gestoken. De uitdaging blijft een visie die gaat leven in de wijkuitvoeringsplannen. Hoe je dit op een goede wijze kan doen bekijk je via de video hieronder.
Wijkuitvoeringsplannen
Gemeenten hebben de regierol in de transitie naar aardgasvrije wijken. Zij zullen per wijk een afweging moeten maken wat de beste oplossing is voor de verduurzaming van de gebouwde omgeving. De oplossing kan per wijk verschillen. Zo hebben bijvoorbeeld Leiden, Apeldoorn, Laren, Haarlem en Amsterdam samen met betrokkenen al de eerste stappen gezet. In Amsterdam werken publieke en private partijen vanuit de City Deal Aardgasvrij in 20 buurten waar nu een warmtenet wordt aangelegd. Hoe ze dit doen bekijk je via de video hieronder.
Verduurzaming door woningcorporaties
De woningcorporaties zijn de startmotor van de energietransitie. 7 miljoen woningen moeten van het aardgas af en daarvan zijn 2,4 miljoen woningen in het bezit van woningcorporaties. De technieken zijn voorhanden, maar nu is het de kunst om een beweging van doen op gang te krijgen. Het Klimaatakkoord zet in op een energietransitie die haalbaar en betaalbaar is. De woningcorporaties zijn zich bewust van hun verantwoordelijkheid als grootvastgoedbezitter, maar zien ook andere uitdagingen en prioriteiten voor zich.
Zo zijn woningcorporaties Parteon, Mozaïek wonen en alle woningcorporaties in de regio Haaglanden al bezig met het verduurzamen van hun vastgoedportefeuille. Dit doen zij door in een digitale atlas visueel inzichtelijk te maken hoe het er voor staat met het vastgoed. Een uitvoeringsprogramma stelt dan de organisatie in staat om effectief te sturen op inzet van mensen en middelen, afgewogen voortgangsbesluiten te kunnen nemen en hierover helder te communiceren. Zowel binnen als buiten de organisatie.
Duurzame mobiliteit
Mobiliteit is een belangrijke schakel in de energietransitie. De afgelopen jaren is het aantal elektrische auto’s gestegen, mede door de stimuleringsmaatregelen op de zakelijke markt. Met het Klimaatakkoord beoogd het kabinet elektrische auto’s ook aantrekkelijk te maken voor particuliere rijders. Zo wordt de tweedehandsmarkt van elektrische auto’s gestimuleerd.
Het kabinet streeft naar 100% emissieloze nieuwverkoop van personenauto’s in 2030. Dit kunnen zowel op elektriciteit als op waterstof aangedreven voertuigen zijn. Om de groei van emissieloze voertuigen te ondersteunen is het naast stimuleringsmaatregelen noodzakelijk dat op lokale schaal elektrische rijders worden gefaciliteerd. Dit kan met het aanleggen van een snellaadinfrastructuur zoals gemeente Den Haag samen met Fastned heeft gerealiseerd, het verduurzamen van doelgroepen vervoer of zoals gemeente Utrecht samen met bewoners een Locatieplan Openbare laadpalen per wijk opstelt.
Hoe nu verder?
Nu het kabinet het Klimaatakkoord gepresenteerd heeft, zal de Tweede Kamer de mogelijkheid hebben om er over te spreken en moties in te dienen. Nadat het is aangenomen door de Tweede Kamer kan verdere uitvoering worden gegeven aan het Klimaatakkoord. Bekijk hier wat er aanstaande jaren staat te gebeuren.