Jaarlijks wordt door netbeheerders voor ruim 100 miljoen euro geïnvesteerd in het aanleggen van gasleidingen in nieuwbouwwijken. Terwijl het duidelijk is dat deze investering niet terug verdiend zal worden: aardgas in de gebouwde omgeving past niet in een eindplaatje om onze energiedoestellingen te halen. De kosten die gepaard gaan met het niet terugverdienen van de gasnetten zullen moeten worden opgehoest door ons allemaal, omdat de kosten voor de gasinfrastructuur gesocialiseerd zijn. Reden voor de directeur strategie van Stedin om afgelopen maandag aan de bel te trekken. Eerder vroeg Over Morgen via een ingezonden stuk in Trouw ook al aandacht voor het feit dat er geld verspild wordt door het aanleggen van gasleidingen bij nieuwbouw.
Dat die nieuwe gasnetten zo`n maatschappelijke kostenpost gaan worden, komt doordat ze al (veel) eerder uit gebruik worden genomen dan wat het einde van hun economische levensduur is. In Nederland hebben we namelijk de afspraak onze CO2 uitstoot in 2050 met 80- 95% te verminderen ten opzichte van 1990. Gevolg van die afspraak is dat aardgas in 2050 niet meer mag worden ingezet in de gebouwde omgeving en mogelijk al veel eerder taboe zal zijn. Zo laat Stichting Natuur en Milieu in hun energievisie zien dat in 2035 90% van de huishoudens aangesloten moeten zijn op een duurzaam alternatief voor verwarming om de CO2 doelstellingen te halen (link). Dat betekent dat de netbeheerder nog maar 20 tot 30 jaar de tijd heeft om de infrastructuur terug te verdienen, ten opzichte van een afschrijftermijn die twee keer zo lang is.
In één keer goed
Kortom, er wordt dus door netbeheerders geïnvesteerd in een niet duurzame en toekomstbestendige oplossing, waarvan ook nog eens zeker is dat hierop flink verlies wordt geleden dat gedragen zal worden door ons allemaal. Daar komt overigens nog bij dat de nieuwbouwwoningen die nu op het gasnet worden aangesloten, op termijn weer moeten worden aangepast om geschikt te worden gemaakt voor een alternatief. Terwijl je dat nu ook al in één keer goed kunt doen. Op dit moment is het echter zo dat netbeheerders niet ontkomen aan het aanleggen van nieuwe gasnetten, aangezien zij verplicht zijn nieuwe huizen aan te sluiten als daarvoor een verzoek komt van de gemeente, ontwikkelaar of bewoner.
Alternatieven
Dit terwijl er wel voldoende alternatieven beschikbaar zijn, juist voor nieuwbouw. Gezien de isolatie-eisen die aan nieuwbouw woningen worden gesteld, zijn deze bijvoorbeeld buitengewoon geschikt voor oplossingen met warmtepompen (die met zelf op gewekte groene stroom kunnen draaien) of collectieve warmtevoorzieningen op een lage temperatuur. De sleutel tot het uitbannen van aardgas in nieuwbouw ligt dan ook bij de bovengenoemde partijen, maar dan moet wel duidelijk welke voordelen de keuze voor een alternatief heeft voor de betrokken partijen. Op die manier zijn ook succesvolle projecten, zoals Rijswijk-Buiten en Utrecht Haarrijn, tot stand gekomen.
Met dit inzicht kunnen gemeente, ontwikkelaars, netbeheerders en bewoners gezamenlijk een betere keuze maken, die toekomstbestendig én voordelig is. Over Morgen ondersteunt gemeenten, ontwikkelaars en netbeheerders om dit inzicht te krijgen met:
- Een doorrekening van de alternatieven in de grondexploitatie en de overall business case;
- Het stappenplan voor energieneutrale gebiedsontwikkeling;
- De Warmte Koude Atlas om het best passende alternatief voor verwarming met aardgas te selecteren op basis van ontwikkelingen in de omgeving, financiële en technische haalbaarheid en gezamenlijk inzicht met de belangrijkste stakeholders;
- Inzicht in mogelijke financieringsvormen om lange termijn voordeel te vertalen naar de korte termijn.
Bovendien kan Over Morgen dit gehele proces ook begeleiden. Over Morgen gaat voor zichtbaar resultaat in de ruimtelijke ontwikkeling en energietransitie. Een goed begin daarvan is om de 40.000 nieuwbouw woningen per jaar aan te sluiten op duurzame energie en die 100 miljoen per jaar slimmer te besteden. Wij laten graag zien dat dat kan!