Goed nieuws voor de warmtetransitie. De Tweede Kamer heeft een amendement op de wet voortgang energietransitie (wet VET) aangenomen waarmee het aanleggen van aardgasleidingen voor nieuwbouw verleden tijd is. Dit kabinet zet alles op alles om Nederland van het gas af te halen, zodat de kraan in Groningen verder dichtgedraaid kan worden. Het is dan niet meer dan logisch om alle nieuwbouw niet op aardgas aan te sluiten. Anders is het dweilen met de gaskraan open. Naar verwachting gaat de uitzondering op de aansluitplicht in op 1 juli 2018.
In de wet is vastgelegd dat de gasaansluitplicht niet van toepassing is voor het aansluiten van een gebouw, tenzij het college van B&W het omliggende gebied heeft aangewezen als een gebied waar aardgasaansluitingen strikt noodzakelijk zijn om zwaarwegende redenen van algemeen belang, waaronder de maatschappelijke kosten en baten. Wanneer is het ‘tenzij’-principe dan van toepassing? Als we naar de toekomst kijken zien we dat de argumentatie om aan deze volwaarde te voldoen, zo zwaarwegend moet zijn we kunnen stellen dat het ‘tenzij’-principe nagenoeg nooit zal gelden.
Alle nieuwbouw aardgasvrij is hiermee een feit en dit wordt de nieuwe norm. De overheid moet zich voorbereiden op deze nieuwe werkelijkheid. Momenteel bestaat er al de mogelijkheid om extra te lenen als je een woning wilt bouwen of verbouwen volgens het Nul-op-de-Meter concept. Bij dit concept moet er evenveel energie opgewekt als gebruikt worden en heb je tenminste goede isolatie, een (bodem)warmtepomp, en zonnepanelen nodig. Maar niet elke woning is hiervoor geschikt. Het Rijk kan de extra leencapaciteit verruimen naar alle aardgasvrije concepten.
Naast het Rijk moet ook de gemeente zich voorbereiden op de nieuwe werkelijkheid. Om discussie over het ‘tenzij’-principe binnen de gemeente te voorkomen, is het van belang om ten eerste een beleidslijn op te stellen waarin beargumenteerd wordt dat het ‘tenzij’-principe op geen enkele locatie aan de orde is. Leg dat vast in een duurzaamheidsvisie of nog beter in de omgevingsvisie die door de gemeenteraad wordt vastgesteld. De volgende stap is om de norm van aardgasvrij vast te leggen in bestemmingsplannen, en in de toekomst in omgevingsplannen. Een aandachtspunt hierbij is tijdig betrekken van de netbeheerder in de planvorming.
Wil je meer weten over de wet VET, welke alternatieven er zijn voor verwarmen met aardgas, hoe het zit met de maatschappelijke kosten, en hoe de overheid zich moet voorbereiden op de nieuwe norm? Lees dan de whitepaper ‘Aardgasvrije nieuwbouw een feit’ van Over Morgen en AT Osborne.
Geschreven door Anne Janssen (Over Morgen) en Erik Visser (AT Osborne).