Al sinds ik mij kan herinneren vier ik het kerstdiner met de vragen van de wetenschapsquiz. In een familie met linguïsten, ingenieurs en sociale wetenschappers komen de meest prachtige redenaties naar voren als het gaat om hoe je ogen werken, wat spiegels voor effect hebben en de jaarlijkse terugkerende wet van Archimedes. Mijn persoonlijke favorieten zijn de vragen over logica en kansberekening. Vragen die altijd gaan over knikkers die je wel of niet mag terugleggen nadat je ze uit een bak hebt gepakt of hoe je zonder communicatie erachter kan komen of je een zwarte of witte puntmuts op hebt. Een wat vreemde fascinatie geef ik toe.
Meer baby’s dankzij ooievaars?
Behalve logica en kansberekening word ik altijd erg gelukkig van schijnverbanden. Twee dingen lijken iets met elkaar te maken te hebben, maar dat hoeft niet zo te zijn. In “The Holy Book of the Church of the Flying Spaghetti Monster”, de bijbel van de “Pastafarians”, wordt bijvoorbeeld gesteld dat de opwarming van de aarde wordt veroorzaakt doordat er steeds minder piraten op aarde zijn. De gemiddelde temperatuur is inderdaad gestegen in de afgelopen eeuwen, terwijl het aantal piraten gestaag afnam. Het behoeft echter geen klimatoloog om te stellen dat dit verband wat vergezocht is. Mijn nieuwe favoriet kwam van een vriendin die statistiek doceert aan eerstejaars studenten economie. Er blijkt een sterk verband te zijn tussen de hoeveelheid ooievaars in een gebied en het aantal nieuwgeborenen. Elk jaar zijn er weer een aantal eerstejaars die zichtbaar twijfelen aan hun lessen seksuele voorlichting. Een hele lijst van schijnverbanden is hier op het web te vinden.
Verbanden bij verduurzaming
Ook in mijn werk houd ik me veel bezig met verbanden, statistiek en kansberekening. Zo maken we prognoses van het aantal elektrische auto’s dat we verwachten in een gebied. Dit doen we door de kans te berekenen dat de volgende auto van iemand een elektrische wordt (zie ook mijn eerdere blogs: proactief palen plaatsen, waar gaan die 10.000 elektrische auto’s opladen, elektrische auto’s en glazen bollen). Door kennis over elektrisch vervoer te koppelen aan beschikbare data kunnen we voorspellen hoe de groei van laadinfrastructuur over een gemeente eruit ziet en waar kansen en knelpunten liggen. Eenzelfde exercitie doen we voor verschillende vormen van duurzame energie. Wat zijn de meest kansrijke gebieden voor restwarmte, zon, verduurzaming vastgoed, warmte-koudeopslag, etc.? Dankzij data-analyse kunnen we overheden helpen problemen beter doorgronden en beleidseffecten goed monitoren.
Big Data en kennis
Hierbij maken we dankbaar gebruik van de opkomst van Big Data. Dit containerbegrip houdt in dat data in grote getalen beschikbaar is, van allerlei verschillende soorten bronnen komt en met hoge snelheid wordt gegenereerd. Terwijl vroeger de intelligentie vooral in het genereren van data zat, is het nu vooral de kunst om op een slimme manier je weg te vinden in het onoverzichtelijke oerwoud van beschikbare informatie. Goede data-analyse is gebaat bij zowel kennis over dataverzameling en -verwerking als ook kennis over het onderwerp.
Die combinatie van data en inhoudelijke kennis is essentieel. Zonder enige inhoudelijke kennis zou je immers kunnen denken dat het aantal piraten daadwerkelijk invloed heeft op de gemiddelde temperatuur op aarde. Het verband tussen ooievaars en aantallen geboren kinderen bestaat daadwerkelijk en is te verklaren. Ooievaars broeden namelijk liever aan de randen van de stad dan in het historische centrum. En laat in die randgebieden nou ook net de meeste kinderen geboren worden… 🙂