Vraag aan ons
Gemeente Oude IJsselstreek (provincie Gelderland) heeft Over Morgen gevraagd te helpen bij het maken van een instrument om aanvragen voor zonnevelden en windmolens te beoordelen. Iets dat een uitnodiging is voor initiatiefnemers om in Oude IJsselstreek grootschalige duurzame energie opwekking te realiseren en tegelijkertijd duidelijkheid geeft aan inwoners van de gemeente over wat ze kunnen verwachten.
Onze oplossing
We stelden een ‘uitnodigingskader’ samen met verschillende lokale professionele partijen en belangenorganisaties, dat werd goedgekeurd door de raad. Hierin staat op welke locaties wat mogelijk is, op welke manier en hoe inwoners en gebruikers van het gebied meegenomen moeten worden in het ontwikkelproces en welke mogelijkheden er zijn voor financiële deelname.
Onze kracht zit hem in het maken van een kader dat:
• Eenvoudig is in gebruik
• Aansluit bij bestaande processen
• Waarmee je duidelijke keuzes kunt maken
• Dat een evaluatiemoment bevat waarbij de leerpunten uit de toepassing in de praktijk worden meegenomen in een nieuwe versie
In het uitnodigingskader staat landschappelijke- en participatieve kwaliteit voorop. Bij deze gemeente gaven we ook het gemeentelijk proces vorm, zodat er meteen echt gestart kon worden.
Samenspel
We maken uitnodigingskaders altijd samen met gebiedspartijen, landschapsarchitecten en specialisten op het gebied van natuur, recreatie, ruimtelijke ontwikkeling, duurzaamheid, agrarische ontwikkeling en grondgebruik van de desbetreffende gemeente. We bepalen gezamenlijk de waarde van verschillende plekken en de identiteit van het gebied. We maken vervolgens een kaart waar op staat waar zonnevelden en windparken gerealiseerd kunnen worden. Hoe? Dat is omschreven in de vorm van landschappelijke eisen, zoals de keuze voor hekken of heggen rondom de terreinen en meervoudig ruimtegebruik: wateropslag, het vergroten van biodiversiteit, veeteelt of parkeren.
Evaluatie
Ook voor participatie en communicatie zijn eisen opgenomen. Daarbij gaat het om hoe een initiatiefnemer inwoners gaat betrekken in het ontwikkelproces en op welke manier de omgeving financieel baat gaat hebben bij het project. Alle inhoudelijke criteria zijn verwerkt in een checklist aan de hand waarvan de gemeente eenvoudig en snel kan zien of een initiatief voldoende kwaliteit heeft om het vergunningstraject in te gaan. Voor zonne-energie is in Oude IJsselstreek gekozen om de gewenste hoeveelheid uit te zetten in twee delen. Dit zorgt voor een geleidelijke ontwikkeling van zonneparken en geeft de mogelijkheid om het uitnodigingskader te evalueren en zo te kijken of de gewenste kwaliteit van parken ook echt bereikt wordt en projecten daadwerkelijk gerealiseerd worden.
Tussentijds leggen we resultaten voor aan het college voor de bestuurlijke borging en aan de raad vanuit hun rol als bewonersvertegenwoordiging. Het resultaat is naast een praktisch toepasbaar kader ook een verhaal dat wordt gedeeld met inwoners en gebruikers van het gebied. Aanvullingen en verbetersuggesties worden opgehaald en in een nieuwe versie verwerkt.
Duidelijk en respectvol
In het proces werkt Over Morgen nadrukkelijk samen als partner. De gemeente is eigenaar van het kader en bouwt inhoudelijke- en proceskennis op. Over Morgen heeft deze kennis en deelt hem graag, zodat de gemeente de energietransitie zelf vorm kan geven. Het uitnodigingskader zorgt voor duidelijkheid voor omwonenden, initiatiefnemers en gemeente. Het is een mooie manier om respectvol voor mens en natuur duurzame oplossingen te integreren in het landschap.