In het vorige blog schreven we over de “rat race” van zonnepark ontwikkelaars uit elke hoek van de wereld die letterlijk bij boeren deur aan deur gaan om grondposities te verkrijgen. De Boerderij en LTO schreven er eerder ook al over. De reden: de SDE+ subsidie in Nederland leidt tot een wel erg interessante businesscase en dus voelen velen dat het tijd is om nu toe te slaan. Ik heb een mening over de SDE+ subsidie zoals die nu is, maar dat is voor een andere keer. Maar wat is de consequentie van deze rat race en is het toeval dat wij steeds meer grondeigenaren (particulier èn publiek) spreken, die ervoor kiezen om het zonnepark maar in eigen beheer te ontwikkelen en zelfs te exploiteren? En hoe komt dat? En wat moeten we daarvan vinden?
Wij horen aan aantal overwegingen van grondeigenaren. Twee van deze overwegingen springen eruit en willen we graag delen. De eerste is de opvatting dat als ze toch zoveel aanbiedingen krijgen, de businesscase wel zo interessant moet zijn, dat het opweegt tegen de kosten en risico’s die erbij komen kijken om het zelf te doen. We geven toe: het vergt een zekere investering en je moet ook durven en kunnen, maar inderdaad met een SDE+ subsidie (en dus vergunning) op zak kan de vlag gerust uit, want de rest is gewoon te organiseren en niet zo spannend meer (lees niet: makkelijk, want er komt ook na de SDE+ toekenning een hoop bij kijken).
Een ander overweging die we vaak horen, is dat het moeilijk kiezen is. Hoe bepaal je nu als grondeigenaar met wie je in zee gaat? Op de verjaardagskoffie bij de buren hoor je dat jouw buurman ook heel andere dingen gehoord heeft over die meneer die ook aan jouw deur stond en die je eigenlijk wel sympathiek vond. De tompouce op de verjaardagskoffie smaakt dan ineens een stuk minder lekker en slapen doe je dan ook nauwelijks. En als je dan toch afspraken maakt: hoe behoud je invloed? Het is immers jouw grond en als die ontwikkelaar daar een park neerzet waar de hele buurt problemen mee heeft, dan ben jij degene die 25 jaar lang niet zo lekker over straat loopt.
Het beeld is wel duidelijk. De grote belangstelling van ontwikkelaars leidt tot situaties die – laten we zeggen – voor velen lang niet altijd wenselijk is. Het summum is toch wel het verhaal van een partij uit Azië die enkel een Aziatische taal sprak en hier dacht wel even zaken te kunnen doen. Vaker gebeurt het dat partijen een grondpositie nemen en er vervolgens jaren niets mee doen, maar de eigenaar wel aan z’n contract houdt, die daardoor geen kant meer op kan. En de goeden lijden onder de kwaden. Er zijn wel degelijk ontwikkelaars die serieus zijn en werk maken van verantwoordde ontwikkelingen en daar realistisch en fair in zijn. Maar probeer ze op voorhand maar eens uit elkaar te houden.
Geen wonder dat steeds meer grondeigenaren wel tot drie tellen voordat ze met een ontwikkelaar in zee gaan en eerst andere opties overwegen. We zien dan ook dat zij in toenemende mate er voor kiezen om bij, in ieder geval, de eerste stappen van de ontwikkeling (ontwerp, vergunning en SDE) nog zelf aan het stuur te zitten. Ja, ook gemeenten met grond komen tot dat inzicht. Daarna kun je er alsnog voor kiezen om het geheel aan een marktpartij over te dragen. Dan kun je in ieder geval zelf je keuzen maken over omvang, hoogte, opstelling, inpassing, et cetera. Daarnaast profiteer je van een flinke waardesprong, want die zit juist in die eerste fase. Keuzen die ervoor zorgen dat je als eigenaar baas over je eigen grond blijft en met een gerust hart over straat kunt. Er zijn genoeg partijen die daarbij kunnen en willen helpen zonder dat de grondeigenaar de keuzevrijheid en controle uit handen geeft.
En wat moeten we van die ontwikkeling vinden? Ik zie het als een logisch gevolg van het te opportunistische gedrag van een deel van de ontwikkelaars. Vervelend voor de ‘goede ontwikkelaars’, maar wel iets wat de sector zelf beter moet doen. En vind ik het goed of slecht? Als liberaal ben ik er voorstander van dat eenieder die keuze maakt die hem of haar bevalt. Van Dik Hout zong het al eens: “elke keuze die je maakt, is de juiste. Simpelweg omdat het jouw keuze is”. Maar doe dat pas voordat je je echt vergewist hebt van de mogelijkheden die er zijn en laat je goed voorlichten. Het spreekt voor zich dat u zich hiervoor tot Over Morgen kunt wenden, maar het belangrijkste is: bezint eer u begint!
