Een duurzame energievoorziening is één van de pijlers voor het behalen van de wereldwijde doelen van de Verenigde Naties. Een duurzame energievoorziening is een ’sustainable global goal’ op zich. Maar duurzame energie is ook een randvoorwaarde voor het behalen van andere doelen op de thema’s gezondheid, economische ontwikkeling, leefbare steden, schoon drinkwater en sanitatie, innovatie en het klimaat. Daarom heeft de United Nations Economic Commission for Europe (UNECE) een Group of Experts for Energy Efficiency (GEEE) ingesteld. Deze groep heeft als doel om internationaal kennis uit te wisselen, te ontwikkelen en de duurzame energietransitie in Europa te versnellen.
Figuur: de wereldwijde doelen van de VN. De kleuren geven aan waar het energieprogramma een bijdrage aan levert.
Ik was gevraagd om voor deze groep van energie experts een voordracht te geven over hoe we de Nederlandse gebouwde omgeving aardgasvrij gaan maken. En met name te vertellen hoe wij data- instrumenten inzetten om deze transitie te ondersteunen.
Nederland van het aardgas halen is een wereldwijd aansprekend ’project’. We gaan in een periode van 30 jaar al onze 7,5 miljoen gebouwen ombouwen naar een duurzame warmtebron. Hoewel dit beleidsvoornemen steeds breder omarmd wordt, hebben we eigenlijk geen idee hoe we dit praktisch uit moeten voeren. Dat is natuurlijk niet zo raar. Een dergelijke operatie is nog nergens ter wereld vertoond. En er zijn nog nauwelijks projecten waarbij bestaande gebouwen aardgasvrij zijn gemaakt.
Het gebruik van data en data-modellen is daarom van cruciaal belang om praktische aanpakken, om de bestaande bebouwing aardgasvrij te maken, te doordenken en te ontwerpen. Met data en data-instrumenten kunnen we scenario’s voor de warmtetransitie, samen met alle stakeholders, analyseren, visualiseren en programmeren.
Op de bijeenkomst van energie experts waren tientallen landen vertegenwoordigd. Met name veel landen uit Oost Europa. De gedrevenheid van deze landen om naar een duurzamere energievoorziening te komen, verbaasde en verheugde mij. Twee specifieke cases zijn me bijgebleven. De Oekraïense vertegenwoordiger, die vol passie vertelde over een eigen energievoorziening als randvoorwaarde voor het voortbestaan van zijn land. Achter hem de door Rusland bezette gebieden als ’Temporarily Occupied’ in rood op de kaart van Oekraïne gemarkeerd. Vanuit ons Nederlandse perspectief een bizar gegeven. De vertegenwoordiger van de Russische stad Astrakan vertelde dat ze duurzame ontwikkeling als hun belangrijkste opgave zien als stad. Ze werken daarom al jarenlang als een team samen met Deense duurzame energie experts om hun stadsverwarming te verbeteren en te verduurzamen. De Rus noemde de samenwerking met de Denen een relatie van wederzijds begrip, respect en vertrouwen.
Volgend jaar is de UNECE Group of Experts on Energy Efficiency bijeenkomst in Kiev. Data en data-instrumenten staan daar prominent op de agenda. Ik ga hard mijn best doen om er weer bij te zijn en hopelijke vele Nederlandse duurzame warmteprojecten te presenteren. Onze Deltawerken zijn al over de hele wereld bekend, op een dag zal onze ’warmtewende’ dezelfde bewondering oogsten. Dat is, als wij die warmtewende ook als een exportproduct gaan zien en benutten[1].
[1] In het kader van het benutten van exportkansen verwijs ik ook graag naar mijn blog https://overmorgen.nl/blog/miljarden-met-duurzame-doorbraak/