In het Klimaatakkoord wordt het wel ‘de grote verbouwing’ genoemd. De transformatie van onze 7 miljoen huizen en 1 miljoen gebouwen en daarbovenop gaan we ons wagenpark, onze industrie en de landbouw verduurzamen. Naast een fikse slag in energiebesparing, moet daarom op zee én op land de hoeveelheid elektriciteit uit zon en wind flink omhoog. Daarnaast moet het gebruik van restwarmte van bedrijven en het aanbod van duurzame warmte, vanuit o.a. de bodem en ons oppervlaktewater ook omhoog.
Gemeenten moeten een RES opstellen
Van gemeenten wordt daarom verwacht dat zij een regionale energiestrategie (RES) opstellen. Om tot realistische plannen te komen, is afstemming tussen vraag, aanbod en infrastructuur (incl. opslag) essentieel. In het Klimaatakkoord wordt de regio als geschikte schaal gezien om dit vraagstuk op te lossen. Uiterlijk in september 2018 worden er 30 energieregio’s gevormd en voor de zomer 2019 moeten die allemaal al een concept strategie opleveren.
Wat is nu precies een RES?
In de eerste plaats is het een instrument om ruimtelijke inpassing van duurzame opwek (incl. infrastructuur en opslag) met maatschappelijke betrokkenheid te organiseren. De uitkomsten van de RES moeten dan ook hun doorvertaling vinden in een Omgevingsvisie en Omgevingsplan. In het Klimaatakkoord staat waar een RES inhoudelijk aan moet voldoen. Maar een RES is geen doel op zich en moet volgens ons meer zijn dan alleen papier. Het is een middel om de energietransitie gezamenlijk van de vergaderkamer naar de huiskamer te brengen. Om dat goed te kunnen doen, is een stevige werkstructuur nodig waarin alle relevante stakeholders een plek hebben. Niet alleen meepraten, maar ook echt samen creëren én samen beslissen. Een gedegen inzicht in wat je waar moet, kan en wil doen, is natuurlijk essentieel. Daarmee zorg je voor een gelijk vertrekpunt en kennisniveau, maar uiteindelijk moet je het wel waarmaken met elkaar. Om daadwerkelijk de stap te maken naar uitvoering vormt het opzetten van een programmatische aanpak in onze ogen daarom altijd de kapstok voor een realistische RES.
Hoe maak je een goed plan?
Als je gaat verbouwen, is het natuurlijk altijd verstandig eerst een goed plan te maken. Uiteindelijk moet je echter aan de slag, anders blijft het alleen bij mooie plannen. Wij mochten afgelopen jaar in 2 van de 7 pilotregio’s meewerken aan een RES. Daarin hebben we een aantal belangrijke ervaringen opgedaan over het regionaal samenwerken aan de energietransitie. Wij schreven hier al eens over in een eerdere blog.
Aan de slag met de RES
Een verbouwing brengt nieuwe energie, nieuwe kansen en een nieuwe werkelijkheid. Maar kan ook zorgen voor een hoop gedoe met de aannemer, uit de pan rijzende kosten en kopzorgen. Een goede strategie is dan ook dé manier om de verbouwing plezierig te houden en op een prettige manier toe te werken naar het gewenste eindresultaat. Daarom het volgende advies voor als je na de zomervakantie van start gaat met een RES:
- Blijf niet hangen in analyses, verkenningen en studies;
- Houdt bij de start de toekomstige uitvoering alvast in je achterhoofd;
- Benader het integraal met oog voor het samenspel tussen vraag, aanbod en infrastructuur (incl. opslag);
- Werk samen. Besef dat je de klus alleen met elkaar geklaard krijgt.
Op die manier zorgen we ervoor dat ook de grote verbouwing van ons land leuk blijft.