Na onze zoektocht naar luie bestuurders, zoeken we nu speelse ambtenaren. Professionals die het aandurven om spelenderwijs met bewoners te komen tot zichtbare resultaten. Die geen moeite hebben om speelruimte af te staan en die zich graag laten verrassen door de creativiteit van bewoners. Participatie vraagt nu eenmaal een flexibele opstelling. Of zoals Jan Henk Tigelaar het tijdens zijn presentatie over ‘de Nederlandse berg’ treffend zei: “Als je het vooraf bedenkt, dan werkt het niet.”
Veel ambtenaren hebben moeite om daadwerkelijk de sprong in het diepe te wagen. Tijdens groepsgesprekken op het congres I love Burgers 2012 bleek dat er altijd wel redenen te bedenken zijn om een project toch maar niet interactief aan te pakken. Het geld ontbreekt, de wetgeving biedt geen ruimte, de organisatie is er nog niet klaar voor, de politiek kan het niet aan of het betreffende onderwerp is te ingewikkeld voor de gemiddelde burger. Gelukkig zijn er in elke ambtelijke organisatie pioniers die de beren overtuigend van de weg jagen en ruimte maken voor succesvolle burgerinitiatieven. Hun boodschap tijdens het congres: gewoon doen!
Mijnenveld
Veel gemeenten kiezen – meer dan eens uit profileringsdrang – als pilot voor participatie een complex project zoals een centrumontwikkeling. Dat is vragen om moeilijkheden. Een dergelijk project ligt per definitie politiek gevoelig en treft vaak de primaire levensbehoeften van bewoners en ondernemers. Een mijnenveld waar je zonder uitgebreide ervaring met participatie niet uitkomt. Door de gemeente gewekte verwachtingen worden niet waargemaakt en bewoners raken gefrustreerd. Uiteindelijk trekt de politiek onterecht de conclusie dat participatie niet werkt of geen oplossing biedt. En alles blijft zoals het was.
Speeltuin
Veel slimmer is het om te beginnen met een overzichtelijk project. Wethouder Ingrid van Engelshoven vertelde tijdens het congres over haar pilot. Inwoners van de hofstad denken mee en hebben directe invloed op de inrichting van een speeltuin. “Een ander interessant project vind ik de uitbreiding van het aantal losloopgebieden voor honden. Je kunt het vanaf de tekentafel bedenken, maar wij pakken het anders aan”, aldus Van Engelshoven. Onderwerpen waar jong en oud over willen meepraten. En die niet zo politiek gevoelig zijn. Prima project voor gemeente en bewoners om ervaring met participatie op te doen. Het wederzijds vertrouwen groeit en er ontstaat een basis om ook complexere problemen met elkaar op te lossen.
Participeren is leren. En dat begint – hoe herkenbaar – gewoon in de speeltuin.