Onzekerheid door de coronacrisis werkt verlammend en vertragend. Ook voor gemeenten. Adviseur Maurits Materman: ‘Schakel door op nieuwe initiatieven waar je als gemeente tot op heden nog geen tijd voor had. Hoe langer vertraging duurt, hoe verder de urgentie oploopt van het bouwen van nieuwe woningen in Nederland. De herinnering die je later wilt hebben, moet je nu maken.’
De coronacrisis is een crisis die haar oorsprong niet vindt in de financiële wereld en is niet door oorlog of terrorisme ontstaan, maar door een virus. De gevolgen zijn ook niet allemaal hetzelfde voor ons als maatschappij. Maar één gevolg speelt in alle crisissen een belangrijke rol: Onzekerheid.
In één keer staat ons goede leventje op losse schroeven, hangt er iets in de lucht waar we niet bij kunnen. We zijn met elkaar van slag. In een keer gaat het niet (of veel minder) over woningnood, verduurzaming en andere belangrijke thema’s die nu en in de nabije toekomst spelen in onze samenleving. Logisch: de coronacrisis kwam als een tsunami op ons af en verzwelgt ons al wekenlang. Mij ook, maar tegelijkertijd besef ik dat we wel vooruit moeten blijven kijken. De herinnering die je later wilt hebben, moet je nu maken.
Vertraging bij gebiedsontwikkeling
Door de coronacrisis zie ik vertraging optreden bij gebiedsontwikkelingen. Voorbereidingen van ruimtelijke ontwikkelingen vertragen, besluitvorming vertraagt, start verkoop van nieuwbouwwoningen wordt uitgesteld, investeringsbeslissingen worden heroverwogen en aanbestedingen lopen terug. Hoe langer deze vertraging duurt, hoe verder de urgentie oploopt van het bouwen van nieuwe woningen in Nederland.
Inspanningen, geen harde afspraken
Onzekerheid werkt verlammend, terwijl we juist nu (nog) een stapje extra moeten zetten. De recente verklaring ‘Samen doorbouwen aan Nederland’ signaleert deze onzekerheid ook. In deze verklaring spreekt een groot aantal partijen ‘de wens en verwachting uit dat tal van gezamenlijke inspanningen gericht op continuïteit in de bouwproductie en werkgelegenheid en met de naleving van de gemaakte afspraken en de daarbij passende ondersteunende maatregelen, een diepe en langdurige terugval in de bouw- en infraproductie en in de renovatie-, verbouw- en verduurzamingswerkzaamheden kan worden voorkomen. De bouw- en vastgoedsector kan hierdoor beter en sneller herstellen van de gevolgen van deze crisis dan het geval was tijdens de vorige crisis.’
Het is een verklaring die door een breed scala aan partijen uit de bouw- en vastgoedsector is ondertekend, maar deze ondertekening is ook wel erg veilig. Het blijven inspanningen. Het zijn geen harde afspraken. Sterker nog: de belevings- en handelingswereld bij gebiedsontwikkelingen staat hier in mijn optiek ver vanaf. Hier spelen namelijk individuele afwegingen en belangen van ontwikkelende partijen, gemeente, corporaties en beleggers die lang niet altijd stroken met de inzet uit de verklaring.
Schakel door als gemeente
Terug naar vertraging. In de genoemde verklaring staat onder meer dat partijen planvorming, aanbestedingen, opdrachten en vergunningverlening trachten te versnellen, dan wel zoveel als mogelijk zonder vertraging zullen doorzetten en dat de provincies en gemeenten alles op alles zullen zetten om de democratische besluitvorming rondom ruimtelijke planvorming en het participatieproces dat daarmee verbonden is doorgang te laten vinden. Hier kun je het niet mee oneens zijn.
Maar als ruimtelijke ontwikkelingen nu wel stagneren, kun je natuurlijk trachten deze met veel, vaak negatieve, energie los proberen te trekken. Als een ontwikkelende partij het risico te groot acht om in verkoop te gaan, een aanbesteding in de markt te zetten of te starten met de bouw et cetera, dan heeft op dit moment een intensivering van de overleggen met argumenten over en weer niet zoveel zin. Het effect van deze inzet zal beperkt tot nihil zijn, verhoudingen worden op scherp gezet en zal alleen maar extra vertraging in de hand werken. Schakel door als gemeente.
Idem als besluitvorming stagneert. Natuurlijk moet je proberen die besluitvorming positief te beïnvloeden door het tijdig te laten plaatsvinden. Echter de lokale politiek is ook wel een tikkeltje weerbarstig, zeker als het gaat om ‘gevoelige’ plannen voor de omgeving. Nogmaals: schakel door als gemeente!
Van onzekerheid naar nieuwe initiatieven
Schakel door op nieuwe initiatieven waar je als gemeente tot op heden nog geen tijd voor had. Schuif vrijkomende capaciteit naar deze initiatieven en wacht het juiste moment af dat stilgevallen projecten weer (kunnen) worden opgepakt. Breng deze nieuwe initiatieven verder en voeg deze toe aan de planvoorraad. Uiteindelijk hebben wij een grote woningbouwbehoefte in ons land en daarmee is elk extra onherroepelijk (bestemmings-)plan nodig om hierin te voorzien.
Vragen of opmerkingen naar aanleiding van deze blog of advies nodig voor de situatie in jouw gemeente? Maurits gaat graag met je in gesprek.
