Cactussen zijn tropische planten. Ze worden daarom ook vaak geassocieerd met warme landen. Dit is niet zo gek, de natuurlijke habitat van de cactus is warm en droog en ze kunnen met weinig water (en dus onderhoud) overleven. Verrassend genoeg komt onze huis-tuin-en-keuken cactus echter niet uit verre, tropische orden. De cactussen die we bij de Intratuin of de Ikea kopen worden gewoon gekweekt op eigen bodem, en wel in het glastuinbouwgebied de Meeslouwerpolder in het Zuid-Hollandse Leidschendam-Voorburg.
In de Meeslouwerpolder vonden we nog meer verassingen achter gesloten deuren van de kassen. Er is een kleine revolutie gaande. In een kleine, blauwe zeecontainer wordt geëxperimenteerd met het ontwikkelen van fresia’s. Innovatie door creatief te experimenteren met oudere soorten fresia’s in een gesloten kas met ledlicht. Een innovatie van een Stompwijkse kweker die kan leiden tot wereldwijde veranderingen in de fresia teelt en wellicht ook in de glastuinbouw in bredere zin.
Ondanks deze bijzondere voorbeelden ziet de Meeslouwerpolder er verpauperd uit, staat een deel van de kassen leeg en hebben enkele ondernemers geen zicht op bedrijfsovername, opvolging of nieuwe investeerders. Het gebied is te klein voor nieuwe ontwikkelingen in de glastuinbouw, zoals schaalvergroting en investeringen in duurzame energie. De Meeslouwerpolder lijkt op termijn dood te bloeden. Wat is dan het toekomstperspectief voor deze polder met kleinschalige glastuinbouw? Hoe wordt het gebied weer economisch vitaal?
De gemeente Leidschendam-Voorburg vroeg Over Morgen om samen met ondernemers en bewoners een ontwikkelingsperspectief voor het gebied te schetsen.
Gebiedsontwikkeling nieuwe stijl
Over Morgen stapt af van gebiedsontwikkeling oude stijl. Vanuit de wensen en behoeften van de lokale ondernemers en bewoners is het ontwikkelproces ingezet. We maken geen plannen, maar lopen de kassen binnen en gaan met ondernemers in gesprek. Het doel van deze aanpak is om waardeontwikkeling vanuit ondernemerschap in het gebied mogelijk te maken. We zoeken naar ruimte voor nieuw ondernemerschap en functieverandering, met respect voor de bestaande tuinders. Dit heeft geleid tot lokale en verrassende initiatieven die verder reiken het glastuinbouw gebied zelf. Samen met de gemeente Leidschendam-Voorburg en de provincie wordt nu gewerkt aan het mogelijk maken van deze initiatieven.
Succes door te doen
De ontwikkelingen in de Meeslouwerpolder kunnen niet los worden gezien van de directe omgeving. Het nabijgelegen Stompwijk is een ondernemend dorp met veel kansen voor recreatie. Maar ook in Stompwijk blijft een nieuwe economische impuls achter en verdwijnen de voorzieningen. Nieuwe ontwikkelingsperspectieven voor ondernemers in de Meeslouwerpolder moeten daarom ook een boost geven aan Stompwijk en de bewoners van het dorp.
Een impuls voor het gebied wordt door ons gezocht door de lokale identiteit en de kansen in de regio samen te brengen. We dagen bestaande ondernemers uit om zelf met initiatieven te komen en zoeken ruimte voor nieuwe ondernemers om zich hier te vestigen. De sleutel tot succes bij dit project begint bij het doen. Verandering en duurzame ontwikkeling moeten nu worden ingezet. Het mogelijk maken van functieverandering vraagt om een integrale benadering en een veranderde houding van de overheid. De nieuwe overheid is aan zet.
De aanstaande invoering van de Omgevingswet biedt een mooie kans om deze verkleuring mogelijk te maken. Innovatie, creativiteit en ondernemerschap zijn namelijk al aanwezig in de Meeslouwerpolder. Wat nodig is een overheid die maatwerk faciliteert! Onze aanpak lijkt zijn vruchten af te werpen. We werken samen met de provincie en gemeente aan een nieuwe manier van gebiedsontwikkeling in dit bijzondere gebied. Het doel, een economisch vitale Meeslouwerpolder, is door de overheid gezet. De invulling bepalen we samen.
Benieuwd naar de kleurrijke ondernemers in de Meeslouwerpolder? Beelden zeggen meer dan woorden! Bekijk de minidocumentaire over het proces en de bewoners van de Meeslouwerpolder.