Vorige week gaven we vijf gouden tips om een zonnepark te laten slagen. We kregen hierop flink wat reacties. Daarom gaan we in deze blog, deel 2, in op #hoedan. Hoe breng je die vijf tips in praktijk? Dat verschilt per type initiatiefnemer. Wij hebben het beste met iedereen voor, dus gaan we in op de acties voor alle types initiatiefnemers. Dus ben je ontwikkelaar, medewerker van een energiecoöperatie, ambtenaar of ‘lijdend voorwerp’? Lees dan verder.
Ontwikkelaar: schud het imago van je af
Voor ontwikkelaars hebben we een harde boodschap: jullie imago in het land is helaas niet al te best. Bewoners zien jullie als landjepikkers. Dit helpt natuurlijk niet bij de realisatie van een zonnepark. Gelukkig kan jouw aanpak in het project het verschil maken en bevooroordeelde bewoners een andere kant laten zien. Wat je dan moet doen? Een quickscan uitvoeren naar de haalbaarheid en mogelijke risico’s van het zonnepark op de zoeklocatie. Maak een financieel huishoudboekje en breng zo snel mogelijk in kaart welke financiële ruimte je hebt om de wensen van bewoners een plek te geven in het plan. Zo doe je geen beloftes die je later niet blijkt waar te kunnen maken. Maar bovenal: zorg voor transparantie en vertrouwen. Bewoners zijn niet gek. Je kunt ze niet afkopen. Voorkom foutieve tekeningen en andere onzorgvuldigheden. Dit kan funest zijn voor het vertrouwen in jouw project. Laat het aantal zienswijzen een graadmeter zijn voor het succes van het proces.
Energiecoöperatie: pak je ruimte
Energiecoöperatie: Jij kunt, als je dat wilt, de verbindende factor tussen bewoners en initiatiefnemer zijn. Jij kent jouw werkgebied immers veel beter dan de ontwikkelaar. Deze zal, als het goed is, dankbaar gebruik maken van jouw specifieke kennis. Je mag deze rol ook best opeisen, immers in het Klimaatakkoord staat niet voor niets dat 50 procent eigendom lokaal moet zijn verankerd. Laat die kans niet liggen. Als je er tegenop ziet om tegenwicht te bieden aan de ontwikkelaar, laat je dan bijstaan door regionale en/of nationale partijen. Zij kunnen je als coöperatie laten zien dat participeren helemaal niet zo ingewikkeld is en dat er ook in financiële zin genoeg te bedenken is om het project ook jouw project te laten zijn.
Gemeente: stuur op een goed proces
Veel gemeenten zijn op dit moment druk met het opstellen van een zonnekader. Hierin staat ook beschreven wat de gemeente ziet als een succesvol proces. Ervaringen met ‘zonnecowboys’ heeft gemeenten op harde wijze laten zien hoe ze het in de toekomst NIET willen. Met een helder afwegingskader op zak is het nu aan gemeenten om in de geest van de Omgevingswet naast de ontwikkelende partij te gaan staan. Bevraag en bepaal samen met de ontwikkelende partij het te doorlopen proces. Door samen te werken aan een goed proces dien je als gemeente het algemene belang van de inwoners enerzijds en het algemene belang anderzijds: duurzame energieproductie. Het vergroenen van de leges is hierbij een belangrijk instrument. Immers: er is geen enkele ontwikkelaar die vooraf leges zal gaan betalen als hij nog geen subsidie binnen heeft gekregen. Communiceer transparant over elke stap in het proces naar de inwoners en bewaak zorgvuldigheid in het proces. Vertrouwen komt te voet en gaat te paard.
Feit blijft dat transities gepaard gaan met wrijving en tegenstrijdige belangen. Met weerstand van burgers tot gevolg. Toon als gemeente het lef te gaan staan voor de eigen duurzaamheidsdoelstellingen, zonder daarbij het belang van je burgers uit het oog te verliezen. Zonneparken bieden naast de opwek van groene energie immers ook kansen voor het leefbaarder maken van een gebied waarbij recreatie en een toename van de biodiversiteit prima samen kunnen gaan!
Omwonenden: van NIMBY naar PIMBY
Omwonenden. Voor veel initiatiefnemers zijn ze een sluitstuk in de ontwikkeling van een zonnepark. Anno 2019 kom je daar als gemeente of ontwikkelende partij niet meer mee weg. Beste bewoner; ken je rechten, verdiep je in het gemeentelijk beleid en onderzoek samen met de lokale energiecoöperatie welke mogelijkheden er voor jullie zijn. Natuurlijk is verandering lastig. Het is bovendien moeilijk voor te stellen hoe je directe leefomgeving gaat veranderen ten gevolge van de energietransitie. Maar zoek naar de kansen die deze verandering met zich mee brengt. De komst van een zonnepark kan ook waarde toevoegen aan jouw directe leefomgeving. Door met elkaar van gedachten te wisselen over hoe een zonnepark eruit moet zien, kun je dichter tot elkaar komen. Van ‘not in my backyard’ (NIMBY) naar ‘please in my backyard’ (PIMBY). Onze persoonlijke oproep aan twintigers en dertigers? Laat van je horen! Wees als jonge generatie bewust van jouw stem in deze gesprekken. Diversiteit in de discussie tussen gemeenten, ontwikkelaars en bewoners is hard nodig. Alleen dan creëren we een leefomgeving waarin ook de inwoner van de toekomst zich thuisvoelt. Samen komen we verder!