Marktgericht denken als leidraad voor de structuurvisie
Er liggen kansen voor gemeenten die bij het bepalen van hun toekomst ruimte weten te scheppen voor initiatief en invulling uit de markt. Die “markt” bestaat inmiddels niet meer alleen uit bedrijven. Gemeenten doen er goed aan hun beeld van de “markt” uit te breiden naar bestaande en potentiële bewoners. Marktgericht ontwikkelen heeft ook consequenties voor de structuurvisie. Niet langer dicteert de gemeente waar wat moet en onder welke voorwaarde. De structuurvisie biedt de ruimte om de behoefte van de “klant”; het particuliere bedrijf, de maatschappelijke organisatie of individuele burgers te faciliteren. De structuurvisie wordt een faciliterend ruimtelijk kader, en tegelijkertijd een marketinginstrument.
Een structuurvisie als marketinginstrument. Ik hoor u bijna denken: “Dat is wel een heel radicale omslag”. Marketing gaat in de basis om de inventarisatie van hoe je met jouw product de behoefte van gebruikers in kan vullen. Dat vereist dat je de essentie van jouw product scherp in beeld hebt. Het vereist ook dat je weet wie de gebruikers zijn en welke (toekomstige) behoefte ze hebben. Wat is eigenlijk het verschil met de structuurvisie?
Ook in de structuurvisie moet je nadenken over jouw gebied en de processen die zich daar in afspelen. De unieke kenmerken van dit gebied en de interne processen moeten aansluiten bij de bestaande klant, die zich al in het gebied bevindt, of de toekomstige klant waarvan je zou willen dat hij zich in het gebied gaat vestigen.
Onderscheidend zijn en ook zo handelen
Vrij recent heb ik een directeur RO over hun nieuwe structuurvisie ondervraagd. Op mijn vraag welke plaatjes uit zijn eigen structuurvisie en welke uit die van de omliggende gemeenten kwamen, moest hij het antwoord schuldig blijven. Dit geldt ook voor de vraag hoe de positionering uit de structuurvisie terug kwam op de gemeentelijke website en in hun benadering van geïnteresseerde ondernemers. Dat is geen diskwalificatie, maar gewoon niet de manier waarop op dit moment tegen een structuurvisie wordt aangekeken.
De structuurvisie moet een rode lijn worden in het denken en handelen van de gemeente. Dit stelt andere eisen aan de vorm van de structuurvisie. Meer flexibiliteit, meer openheid, participatie en ruimte voor initiatief. Een boekje dat eens in de 10 jaar geupdate wordt kan dan eigenlijk niet meer.
In Oud-Beijerland is de structuurvisie aangegrepen voor een ware cultuurverandering. Meer focus van ambtenaren en bestuur op inwoners en organisaties in de gemeente door heldere positionering. Beknopter en kernachtiger formuleren wat je als gemeente echt wilt. De samenleving uitnodigen om ook initiatief te nemen. En een consequente, samenhangende communicatie.
Het opstellen van de structuurvisie is aangegrepen om de samenwerking tussen overheid en burger opnieuw te definiëren.